Je hebt allerlei vormen en gradaties van boosheid. Van een lichte ergernis tot laaiend woede. Bij sommige mensen is een lichte ergernis al bedreigend en bij anderen ligt de grens bij agressie.
Mijn uitgangspunt is dat we niets voor niets deze emotie bezitten. De vraag is dan wanneer is het zinvol om boosheid te uiten en wanneer is het destructief?
In welke situaties wordt boosheid (bij de meeste mensen) geactiveerd?
Iets verliezen
Je verlies bij een spelletje. Het gaat nergens over maar toch….. Je fiets is gejat of je mobiel. Hoe voelt dat? Je verliest een rechtszaak. Je verliest in een vechtscheiding. Je verliest een opdracht aan een collega. Verlies kan verdriet oproepen maar zeker ook frustratie in de vorm van woede.
Frustratie en machteloosheid
Je vindt dat je recht op iets hebt, maar krijgt het niet. Denk aan een woning, een relatie, een kind, carrière, opslag, een baan. Wanneer je geen grip meer hebt op je leven kun je de neiging hebben om, om je heen te gaan slaan.
Een grens wordt overschreden.
We hebben verschillende grenzen.
De grens van je persoonlijke ruimte, zowel fysiek in gesprek met iemand of op het werk bijvoorbeeld je bureauruimte. Wanneer iemand zomaar iets verplaatst op je bureau kan dat voelen als binnenkomen in je persoonlijke ruimte. Je kunt je voorstellen dat het moeilijk tot onmogelijk is om een eigen ruimte te hebben in kantoortuinen met flexplekken. Dat vraagt inderdaad een flexibele houding. Dat is niet voor iedereen weggelegd.
De intimiteitsruimte gaat over gewenste en ongewenste intimiteiten. Intimiteit gaat over fysieke aanraking en speelt een rol bij intieme relaties. Dat kunnen vriendschaps-, familie- en/of liefdesrelaties zijn. Wanneer je ongevraagd fysiek aangeraakt wordt door een collega gaat diegene over een grens.
Een andere vorm van over grenzen gaan is het negeren van of tegen regels ingaan. Zo zijn er regels, normen en waarden op het werk en regels en normen en waarden in relaties en in de opvoeding van kinderen. Voor veel ouders vraagt het geduld en vastberadenheid om ervoor te zorgen dat hun kinderen zich aan de grenzen van hun regels houden.
Boosheid is de energie die je nodig hebt om een grens te stellen, zodat de ernst van de grens duidelijk is voor de ander.
Boosheid als positieve levensenergie
Boosheid is een superpower. Het kan je ondersteunen, wanneer je een prestatie wilt leveren, zoals bij sport. Of het kan een drijfveer zijn om te bewijzen dat je iets in je mars hebt. Daarnaast kan het je passie voeden. Mijn besluit om mijn eerste boek te schrijven werd voor een groot deel ingegeven door mijn irritatie en frustratie dat veel boeken over emoties niet te lezen zijn voor een leek. Ze zijn of te wetenschappelijk, te therapeutisch of ze staan vol met voorbeelden uit de literatuur, die lang niet iedereen heeft gelezen of gezien.
Boosheid als uiting om frustratie, teleurstelling en machteloosheid te verwerken.
Uiteraard is dit geen advies om iemand, maar in elkaar te slaan of je huisraad in diggelen te slaan. Het valt niet mee een manier te vinden om je woede, frustratie en machteloosheid te uiten. Even lekker schreeuwen in de auto is zo’n veilige manier. Geen wonder dat veel mensen hun opgespaarde agressie in de auto uitleven. Een andere vorm is fanatiek sporten. Maar bij deze vorm vraag ik me af of je de boosheid dan ook hebt verwerkt.
De laatste tijd zie ik steeds meer zogenaamde Ragerooms ontstaan. In een rageroom krijg je de kans om al je woede eruit te slaan. Je kiest je wapen uit, kiest je kamer met spullen en gaat helemaal los.
In de kindertijd wordt de basis gelegd in het omgaan met boosheid. Het is belangrijk dat kinderen de energie van boosheid leren aanwenden om hun kracht te ontwikkelen. Zo kunnen ze leren de strijd aan te gaan, wanneer dat nodig is. Ouders die laten zien dat ze het ene moment boos op elkaar kunnen zijn en het andere moment gewoon weer plezier met elkaar hebben, geven hun kinderen een waardevolle boodschap mee. Namelijk dat boosheid niet iets is om bang voor te zijn, maar gewoon deel uitmaakt van het leven met elkaar. Het is goed om je kind uit te leggen dat we allemaal weleens boos zijn, maar dat het niet betekent dat pappa niet meer van mamma houdt of andersom.
Boosheid is destructief wanneer de gevolgen nadelig zijn, voor jezelf en voor anderen.
Een agressor gaat over grenzen en gebruikt geweld in woord en daad. Het kan een ontlading zijn van veel opgekropte frustratie en machteloosheid. Maar het kan ook een doelbewuste actie zijn om een doel te bereiken. In beide gevallen is deze vorm destructief. Ook al kan het uiten ervan opluchting geven, dan wil dat nog niet zeggen dat het een constructief effect op je omgeving heeft. Dat is vooral het geval, wanneer de intensiteit van de emotie niet past bij de gebeurtenis. Stel dat iemand per ongeluk op je voet staat en je geeft de persoon een ram voor zijn hoofd, dan staat die reactie niet in verhouding tot het gebeurde. Dan is de kans groot dat je boosheid hebt opgespaard of geraakt bent in oude gevoelens. Meestal besef je niet dat je boosheid wel eens te maken kan hebben met ervaringen uit het verleden.
De emotie boosheid is een complexe emotie en kan veel verwarring geven.
Zelfs eenvoudige dingen zoals vermoeidheid of hitte kunnen ervoor zorgen dat je boos wordt, omdat je op zo’n moment weinig kunt hebben. Niet alleen boosheid uiten kan een destructief effect hebben, maar ook het onderdrukken ervan, waardoor je je schikt in een oneerlijke situatie of je offert jezelf op, in naam van de lieve vrede.
Ook al kies je ervoor om je boosheid te onderdrukken, dan zal het toch een uitweg vinden, want de energie is te sterk. Het zal zich dan kenbaar maken in de vorm van bijvoorbeeld vermoeidheid, onrust, stress of depressieve gevoelens.
Je kunt leren je boosheid te uiten zonder explosief of gewelddadig te zijn.
Je kunt leren de energie van boosheid te gebruiken om voor jezelf op te komen, zonder boos te hoeven zijn.
Heb je behoefte aan begeleiding hierbij?
Ik, Marja Postema, help je graag.
Meld je aan via het contactformulier voor een gratis intake/kennismakingsgesprek
Ben je al even bezig is met bewustwording en je persoonlijke ontwikkeling?
Heb je behoefte aan verdieping, verheldering en aan het oplossen van hardnekkige patronen?
Heb je behoefte aan een persoonlijke en professionele ontwikkeling?
GEACCREDITEERDE OPLEIDING EMOTIONEEL MEESTERSCHAP
Lees meer over deze opleiding
