Wat is valse hoop?
Valse hoop is een gevoel van hoop die niet ingewilligd wordt, want het is ‘vals’. Het is een hoop die je in je jeugd hebt ontwikkeld, om te kunnen dealen met een gemis aan liefde, aandacht, steun en bevestiging. Doordat je niet kreeg wat je nodig had, heeft het brein deze strategie in het leven geroepen. Door het gemis ontstaat een splitsing in het brein. De pijnlijke ervaring van dit gemis wordt vertaald in schuldgevoelens (het licht aan mij), schaamte (ik ben niet goed), machteloosheid (ik heb geen invloed) en pijn van afwijzing en verlating. Omdat deze realiteit voor een kind te pijnlijk is om te ervaren, wordt dit opgeslagen in het onbewuste.
Vanuit een creatieve geest ontstaat (valse) hoop dat je krijgt wat je nodig hebt als je je op een bepaalde manier gedraagt.
Je verzint iets waarbij je hoopt dat je ouders er blij van worden en dan beseffen dat ze een geweldig kind hebben. Denk aan een voorbeeldig kind dat gehoorzaamt, een kind dat goed presteert op school of in sport, een kind dat behulpzaam is, een kind dat nooit lastig is. Op een gegeven moment weet het kind niet beter dan dat het altijd vrolijk, behulpzaam, lief etc. is. Het denkt dit ben ik. Het wordt zijn/haar identiteit.
De werkelijkheid was dat je ouders je niet hebben kunnen geven wat je nodig had, maar deze gedachte komt niet bij het kind op, want zijn cognitieve brein is nog niet zover ontwikkeld om situaties goed te kunnen interpreteren.
Later in je volwassen leven is de kans groot dat je een partner aantrekt die je ook niet geeft wat je nodig hebt of dat je in een onaangename werksituatie beland. In wezen ben je nog steeds bezig met de valse hoop strategie. Zolang je denkt dat de situatie nog kan veranderen zul je het niet loslaten. Ik krijg wat ik nodig heb, als ik maar…
Voorbeelden van valse hoop in een intieme relatie:
- Als ik maar hard genoeg mijn best doen dan zal deze relatie wel gaan werken.
- Als ik in therapie ga dan gaat het werken tussen ons.
- Als ik de ander behaag, word ik gezien en geliefd.
- Als ik verander, dan wordt onze relatie een succes.
- Als ik maar niet een beroep op hem of haar doe dan gaat de relatie werken.
- Als ik mijn partner gelukkig maak dan gaat hij/zij van mij houden.
- Als ik mijn ongenoegen, verdriet, boosheid maar onderdruk dan kan de ander geen kritiek hebben of afgewezen worden.
Voorbeelden van valse hoop op het werk:
- Als ik maar extra mijn best doe dan ziet mijn baas hoe goed ik ben.
- Als ik alles perfect doe, dan kunnen ze mij niet afwijzen.
- Als ik maar doe wat er van me gevraagd wordt dan word ik gewaardeerd.
Wat probeer je te bereiken met valse hoop?
- Je hoopt er liefde, aandacht en erkenning door te ontvangen.
- Je hoopt ermee te voorkomen dat je wordt afgewezen of bekritiseert.
- Je voorkomt ermee dat je de werkelijkheid onder ogen ziet.
- Je voorkomt ermee dat je voelt hoe pijnlijk het is dat je niet krijgt waarnaar je verlangt.
- Je vermijdt de angst dat het niet gaat lukken. De angst wordt onderdrukt door hoopgevende acties uit te voeren.
Valse hoop is het magisch denken van een kind waarin fantasie en werkelijkheid door elkaar lopen.
Valse hoop is geen realistische hoop.
Een partner die niet in staat is zich te verbinden zal dit niet veranderen, omdat jij hem of haar behaagt of je gedeisd houdt. Een leidinggevende of werkgever die je uitbuit zal dit niet gaan veranderen, doordat jij meer geeft dan goed voor je is. Een werknemer die geen grenzen aangeeft kun je gemakkelijk uitbuiten.
De illusie van de valse hoop houdt in dat je denkt te kunnen krijgen wat je nodig hebt als je maar ……… Het is een kind-overtuiging. Het is een magisch denken van een kind. Maar het gemis van vroeger ga je op deze manier niet oplossen. Het kind-bewustzijn heeft hier nog de overhand. De valse hoop wordt een strijd waarin je blijft proberen iets voor elkaar te krijgen, omdat je de pijn van de ervaren afwijzing niet kunt verdragen.
Hoe kom je los uit valse hoop?
De eerste stap is je bewust te worden van gedrag waarbij je te lang, vergeefs hoopt op een positieve uitkomst. Je probeert een vrij hopeloze situatie of gedrag van de ander waarbij je tegen een muur loopt, gedurende lange tijd, te beïnvloeden. Je omgeving wijst je er herhaaldelijk op dat jouw hoop niet realistisch is.
De tweede stap is je bewust te worden van situaties en mensen waarbij dat gedrag getriggerd wordt.
Nadat je je bewust bent geworden van jouw valse hoop strategieën, kun je besluiten dit gedrag te stoppen. Dat zal zeker stress geven omdat jouw beschermingssysteem er nog steeds vanuit gaat dat je een kwetsbaar kind bent, die afhankelijk is van liefde en goedkeuring van anderen.
Besef hoeveel je hebt gegeven en je best hebt gedaan zonder het gehoopte resultaat. Dat is een pijnlijk besef. Maar beter te vroeg dan te laat geveld worden door een burn-out. Wanneer de valse hoop instort, krijg je te maken met de pijn van de realiteit. Dat bijvoorbeeld je partner emotioneel niet bereikbaar is of zelfs psychische problemen heeft of dat je werkgever je bewust heeft uitgebuit of dat collega’s er vanzelfsprekend vanuit gaan dat je hun problemen oplost. Wanneer je valse hoop gedrag opgeeft, kun je terechtkomen bij oude gevoelens van pijn, gemis, eenzaamheid, verdriet en woede. Geef deze emoties de ruimte. Ze horen bij het verleden. Ervaar de stress en stel jezelf gerust als een liefdevolle ouder die tegen haar kind spreekt. Je hebt bevestiging niet meer nodig. Die kun jij jezelf geven.
Je kunt het verleden niet veranderen, maar je kunt wel gedrag in het heden, dat niet meer nodig is en destructief kan zijn, loslaten.
De onvervulde behoefte, die de oorsprong is van valse hoop, stamt uit de kindertijd. De realiteit dat bijvoorbeeld je partner je niet kan geven wat je nodig hebt, wordt gevoed door een oude realiteit, namelijk dat je ouders je in de kindertijd niet hebben kunnen geven wat je nodig had.
Het woord Valse hoop is onderdeel van de Past Reality Integration theorie ontwikkelt door Ingeborg Bosch, die op haar beurt is geïnspireerd door Amerikaanse psychotherapeut Jean Jenson en zij weer door de Amerikaanse psycholoog Arthur Janov.
Wil je leren om los te komen van valse hoop gedrag?
Door je familiegeschiedenis te onderzoeken, kun je helder krijgen welke loyaliteiten en afhankelijkheid je hierin belemmeren.
Als je wilt begrijpen waarom je steeds in dezelfde ongelukkige patronen terechtkomt, is het zinvol je te verdiepen in het verleden om je ervan te bevrijden.
Ik, Marja Postema, help je graag d.m.v. individuele coaching
Neem contact op via het contactformulier dan gaan we kijken wat voor jou de beste aanpak is.
OPLEIDING EMOTIONEEL MEESTERSCHAP
Voor iedereen die bezig wil zijn met bewustwording en persoonlijke ontwikkeling.
Voor iedereen die behoefte heeft aan verdieping, verheldering en aan het oplossen van hardnekkige patronen.
Voor iedereen die vat wil krijgen op verschillende vormen van conditionering en loyaliteit
De opleiding is geaccrediteerd door verschillende beroepsverenigingen.
Meld je aan via het contactformulier voor een gratis intake/kennismakingsgesprek
Woon je te ver weg, maar wil je hier toch mee aan de slag?
Online cursus Ontspannen jezelf zijn.
Ik leer je allerlei beelden en ideeën over jezelf, die niet bijdragen aan jouw levensgeluk, los te laten. Ik bied je een stappenplan aan waar ik al meer dan 20 jaar mee werk en wat zijn effectiviteit heeft bewezen.
Lees meer over de online cursus Ontspannen jezelf zijn
